Polyommatus turcicus –

Polyommatus turcicus, Lycaenidae familyasına ait, adını Türkiye'den alan ve bu coğrafyada sınırlı bir yayılış gösteren bir kelebek türüdür. Bu tür, yaşam alanı dar ve spesifik bir coğrafyaya yayılan bir kelebek olması nedeniyle, endemik benzeri bir statüye sahiptir ve özellikle Türkiye'nin dağlık bölgelerinin özel faunası için önemli bir örnektir.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Polyommatus turcicus, yaklaşık 28-32 mm kanat açıklığına sahip, orta büyüklükte bir kelebektir. Erkeklerin kanat üstleri, canlı ve parlak bir mavi renge sahiptir. Dişiler ise daha mat kahverengi kanatlara ve kenar kısımlarında turuncu noktalara sahip olabilir. Kanat alt yüzeylerindeki beyaz benekli desenler de türler arasında ayırt edici özellikler gösterir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

• Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
• Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
• Aile (Family): Lycaenidae (Mavi kelebekler)
• Cins (Genus): Polyommatus
• Tür (Species): Polyommatus turcicus (Gerhard, 1853)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Bu türün ana yayılış alanı, Türkiye'nin dağlık bölgeleridir ve dağılımı özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki yüksek rakımlı bölgelere kadar uzanmaktadır.

• Habitat Tercihi: Genellikle 1500 metrenin üzerindeki yüksek rakımlarda, kuru ve kayalık yamaçlarda, alpin çayırlarda ve açık dağlık bozkırlarda yaşar.

2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar

Polyommatus turcicus kelebekleri, yılın sadece kısa bir döneminde, genellikle yaz aylarında (Temmuz-Ağustos) aktiftir.

• Yaşam Döngüsü: Yüksek rakımlı dağ ekosistemlerine uyum sağlamıştır ve tırtıllarının beslendiği ana bitki türleri de bu zorlu koşullara adapte olmuş yerel baklagil bitkileridir. Genellikle yılda tek nesil verirler.
• Davranış: Uçuşları hızlıdır ve genellikle bitki örtüsü üzerinde alçak mesafelerde gezinirler.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

• Ekolojik Rolü: Bulunduğu dağ ekosisteminde tozlaşmaya yardımcı olan önemli bir canlıdır.
• Bilimsel Önemi: Sınırlı ve özel bir yaşam alanına sahip olması, bu türü biyocoğrafik araştırmalar ve iklim değişikliğinin etkileri üzerine yapılan çalışmalar için değerli bir model haline getirir.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

• Koruma Durumu: Polyommatus turcicus, yayılış alanının çok sınırlı ve izole olması, ayrıca habitatının hassaslığı nedeniyle tehlike altında bir tür olarak kabul edilmektedir. Resmî bir IUCN değerlendirmesi bulunmasa da, yerel ve ulusal düzeyde korunması gereken bir türdür.
• Tehditler:
• Habitat Kaybı: Aşırı otlatma ve dağlık bölgelerdeki altyapı projeleri habitatına zarar verebilir.
• İklim Değişikliği: Yaşam alanı yüksek rakımlı olduğu için, küresel ısınma ve buna bağlı kuraklık türün habitatını doğrudan tehdit etmektedir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi

• Kaynaklar:
• Tolman, T., Lewington, R. (2008). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe.
• Kudrna, O., Fric, Z. F., & Hula, V. (2011). Butterflies of Europe: A Guide to the Species and Their Distribution.
• European Environment Agency.
• Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi.

Fotoğraf:(c) Markus Dumke – bazı hakları saklıdır (CC BY-NC)

https://www.inaturalist.org/taxa/1003805-Polyommatus-turcicus/browse_photos