Robertus brachati

Robertus bracchati, "Dolaşık Ağ Örümcekleri" veya "Tarak Ayaklı Örümcekler" olarak bilinen Theridiidae familyasına ait küçük bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak düzensiz, yapışkan ağlar örerek avlanan türleri barındırır. Robertus cinsi, oldukça küçük boyutları ve genellikle nemli habitatlarda bulunmalarıyla karakterize edilir.

Robertus bracchati, Theridiidae familyasına ait küçük, zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1992 yılında Wunderlich tarafından tanımlanmıştır. Tür adı olan "bracchati" Latince'de "paçalı" veya "pantolonlu" anlamına gelir ve muhtemelen bu örümceğin bacaklarının veya palpalarının belirli bir bölgesindeki kısa, kalın tüylerden oluşan belirgin bir yapıya atıfta bulunur. Bu morfolojik özellik, türün tanınmasında ayırt edici bir ipucu olabilir.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Robertus bracchati'nin bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
Familya (Family): Theridiidae Sundevall, 1833 (Dolaşık Ağ Örümcekleri)
Cins (Genus): Robertus O. Pickard-Cambridge, 1871
Tür (Species): Robertus bracchati Wunderlich, 1992

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Robertus bracchati, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Madeira'ya (Portekiz'e ait bir ada grubu) özgü (endemik) bir türdür. Madeira, coğrafi olarak Atlantik Okyanusu'nda yer alsa da, biyocoğrafik olarak Palearktik bölge ile ilişkilendirilir. Bu durum, türün yayılışının belirli bir coğrafi alanla sınırlı olduğunu göstermektedir.

Türkiye'de bu türün varlığına dair bilimsel bir kayıt bulunmamaktadır. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde Robertus bracchati yer almamaktadır. Dolayısıyla, bu türün Türkiye'de doğal olarak bulunmadığı varsayılmaktadır.

Fiziksel Özellikler

Boyut: Robertus bracchati oldukça küçük bir örümcektir.
Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 1.8 mm civarındadır.
Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 1.6 mm civarındadır. Erkekler dişilerden biraz daha küçük olabilir.
Gövde Yapısı ve Renk: Bu tür, küçük boyutu ve nispeten soluk renklenmesiyle dikkat çeker.
Genel Görünüm: Karapaks (baş-göğüs kısmı) açık kahverengi renktedir.
Bacaklar: Açık kahverengi veya sarımsı kahverengi renkte olup, bazen femur (üst bacak segmenti) üzerinde hafifçe koyulaşmış bölgeler bulunabilir.
Karın (Opisthosoma): Karın oval ve genellikle soluk kahverengi veya grimsi renktedir. Üzerinde belirgin desenler genellikle bulunmaz veya çok soluktur. Tür adı olan "bracchati"nin, erkeklerin palpaları üzerinde bulunan özel bir kıl kümesine veya belirgin bir yapıya atıfta bulunabileceği düşünülmektedir, ancak bu kesin olarak belirtilmemiştir.
Ayırt Edici Özellikler: Küçük boyutları, genel soluk kahverengi renklenmesi ve özellikle erkeklerin palpalarındaki potansiyel ayırt edici morfolojik özellikler bu türün tanınmasında yardımcı ipuçlarıdır. Ancak, diğer küçük Robertus türleriyle olan benzerlikler nedeniyle, kesin teşhis, özellikle erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle mümkündür.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Robertus bracchati, Madeira'ya endemik, oldukça küçük bir Theridiidae türüdür. Adı, muhtemelen bacak veya palpalarındaki özgün bir yapıya işaret eder. Bu türün Türkiye'de doğal yayılışı bulunmamaktadır. Genellikle zemin seviyesinde, yaprak döküntüleri ve yosunlar arasında yaşarlar. Mikro habitatlardaki küçük böcek popülasyonlarının kontrolünde önemli bir rol oynarlar. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir ve doğada insanlarla temastan aktif olarak kaçınma eğilimindedirler."

Yaşam Biçimi ve Habitat

Yaşam Tarzı: Robertus bracchati, diğer Theridiidae üyeleri gibi pasif avcılardır. Düzensiz, yapışkan ağlarını kurar ve avlarının ağa takılmasını beklerler. Ağları genellikle yer seviyesinde, bitki örtüsü arasında veya nemli zeminlerde bulunur.
Avlanma Davranışı: Ağlarını genellikle orman zeminlerinde, yaprak döküntülerinde, yosunlu alanlarda ve nemli toprakta kurarlar. Küçük böcekleri ve diğer küçük eklembacaklıları avlarlar. Ağlarına takılan avları, Theridiidae familyasına özgü olan dördüncü bacak çiftindeki taraklı yapıyı kullanarak ipekle sarar ve zehirleyerek etkisiz hale getirirler.
Üreme: Dişiler, genellikle korunaklı bir yerde, bitki kalıntıları arasına gizlenmiş küçük, ipekten yapılmış yumurta keseleri (kokon) bırakırlar.
Habitat Tercihi: Bu tür, nemli ve gölgeli ormanlık alanlar, özellikle laurisilva ormanları gibi Madeira'ya özgü habitatları tercih eder. Genellikle toprak seviyesinde, yaprak döküntüleri ve yosunlar arasında bulunurlar.

Zehir ve Tıbbi Önem

Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Robertus bracchati de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
İnsanlar İçin Tehlikesi: Theridiidae familyasındaki Karadul örümcekleri (Latrodectus spp.) hariç, çoğu türün zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Robertus bracchati de insanlar için tehlikeli değildir. Isırık olasılığı çok düşüktür çünkü çeneleri küçüktür ve genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler. Bir tehdit hissettiklerinde veya ezilme riski altında kaldıklarında ısırabilirler. Ancak ısırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık veya lokal ağrı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Theridiidae familyasının büyük çoğunluğu gibi, Robertus bracchati de insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekolojik dengenin önemli bir parçasıdır. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir. Bu küçük örümcekler, doğadaki böcek popülasyonlarının kontrolünde faydalı bir role sahiptir."
Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kızarıklık veya hafif kaşıntı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde iyileşir.
Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
araneae - Robertus bracchati - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve fiziksel özellikleri hakkında bilgi.
Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/494/Robertus_bracchati (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2157749 (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
The checklist of the spiders of Turkey - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).