Sorex satunini
Genel Özellikler ve Ekoloji
Sorex satunini, Kafkasya ve Türkiye’nin doğu bölgelerinde yaygın olarak görülen küçük bir memelidir. Vücut uzunluğu 5–8 cm, kuyruk uzunluğu 3–4 cm ve ağırlığı 4–10 gram arasındadır. Tüyleri sırt kısmında kahverengimsi veya grimsi, karın kısmında ise daha açık renklidir. Sivri burun ve keskin dişler böcek ve küçük omurgasızları avlamaya uygundur. Gececil bir türdür ve toprak yüzeyine yakın yaşam sürer. Habitat olarak nemli ormanlık alanlar, çalılıklar, taşlık bölgeler ve otluklar tercih edilir. Ekosistemde böcek popülasyonunun kontrolünde önemli bir rol oynar. Tür ZEHİRLİ DEĞİLDİR.
Taksonomik Sınıflandırma
Âlem (Kingdom): Animalia
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Mammalia
Takım (Order): Eulipotyphla
Aile (Family): Soricidae
Cins (Genus): Sorex
Tür (Species): Sorex satunini (Ognev, 1922)
Davranış ve Üreme
Sorex satunini gece aktiftir ve gündüzleri yaprak altları, taş araları veya çalılık diplerinde gizlenir. Üreme dönemi ilkbahar ve yaz aylarında gerçekleşir. Dişi bir batında 2–8 yavru doğurur. Yavrular gözleri kapalı ve tüyleri kısa doğar; anne yavruların bakımını üstlenir. Yavrular hızlı bir gelişim gösterir ve kısa sürede bağımsız hale gelir. Kış uykusuna yatmaz, ancak soğuk dönemlerde aktivitelerini azaltır.
Korunma Durumu ve İnsanlarla İlişkisi
IUCN Kırmızı Listesi’nde “Asgari Endişe (Least Concern – LC)” kategorisindedir. Habitat kaybı, tarımsal ilaç kullanımı ve arazi değişiklikleri bazı popülasyonları etkileyebilir. İnsanlarla ilişkisi olumludur; bahçe ve tarım alanlarında böcekleri kontrol ederek faydalıdır. İnsanlara zarar vermez ve toksik değildir.
Mitoloji ve Halk İnanışları
Sorex satunini gibi küçük sinek fareleri halk arasında çevik ve kurnaz olarak kabul edilmiştir. Anadolu’da küçük böcekçil memeliler uğursuzluk getirdiğine dair inanışlar olsa da, genellikle bahçe ve tarım alanlarında faydalı oldukları bilinmektedir. Avrupa folklorunda küçük kemirgenler doğal dengenin koruyucusu olarak tanımlanır.
Doğru ve Yanlış Bilinenler
Yanlış Bilinenler: Küçük memeliler zararlıdır; ısırıkları tehlikelidir veya zehirlidir.
Doğru Bilinenler: Sorex satunini tamamen zararsızdır, toksik değildir ve insanlara doğrudan zarar vermez; yalnızca böcek ve küçük omurgasızları avlar.
Araştırma ve Kaynak
Araştırma : Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Hutterer, R. (2005). Order Soricomorpha. In D. E. Wilson & D. M. Reeder (Eds.), Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (pp. 220–311). Johns Hopkins University Press.
Amori, G., & Hutterer, R. (2021). Sorex satunini. The IUCN Red List of Threatened Species 2021.
Nowak, R. M. (1999). Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press.
