Talpa davidiana
Genel Özellikler ve Ekoloji
Talpa davidiana, Türkiye’nin doğu ve güneydoğu bölgeleri ile Kafkasya ve Kuzey İran’da yaşayan yeraltı memelilerinden biridir. Vücut uzunluğu 12–16 cm, kuyruk uzunluğu 3–5 cm ve ağırlığı 60–120 gram arasındadır. Vücut yapısı silindirik ve tüylüdür, burun kısmı sivri, gözleri küçüktür ve görme yeteneği sınırlıdır. Ön ayaklar geniş ve kürek şeklindedir; kazma ve tünel açma için uyarlanmıştır. Toprak altı habitatında solucan, böcek ve larvalarla beslenir. Yeraltında yaşaması ekosistemde toprak havalandırmasına katkı sağlar. Tür ZEHİRLİ DEĞİLDİR.
Taksonomik Sınıflandırma
Âlem (Kingdom): Animalia
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Mammalia
Takım (Order): Eulipotyphla
Aile (Family): Talpidae
Cins (Genus): Talpa
Tür (Species): Talpa davidiana (Lukianov, 1924)
Davranış ve Üreme
Talpa davidiana gece ve gündüz aktiftir; toprak altında kazdığı tünellerde yaşamını sürdürür. Üreme dönemi ilkbahar aylarında gerçekleşir. Dişi bir batında genellikle 2–4 yavru doğurur. Yavrular kör ve tüysüz doğar; anne yavruların bakımını üstlenir. Yavrular hızla gelişir ve kısa sürede bağımsız hale gelir. Kış uykusuna yatmaz; yıl boyunca aktif kalır.
Korunma Durumu ve İnsanlarla İlişkisi
IUCN Kırmızı Listesi’nde “Asgari Endişe (Least Concern – LC)” kategorisindedir. Habitat kaybı ve tarım alanlarına müdahale bazı popülasyonları etkileyebilir. İnsanlarla ilişkisi genellikle olumsuz algılanır; tarım arazilerinde kazdığı tüneller sebebiyle zarar veriyormuş gibi görünse de, ekosistemde toprak sağlığı ve böcek kontrolü açısından faydalıdır. İnsanlara zarar vermez ve toksik değildir.
Mitoloji ve Halk İnanışları
Köstebekler Anadolu kültüründe yeraltının bekçileri olarak görülmüştür. Talpa davidiana, toprak altında gizli ve sessiz yaşamı nedeniyle gizemli bir hayvan olarak kabul edilmiştir. Halk arasında tünelleri, bereketli toprak ve suyun habercisi olarak yorumlanır. Avrupa folklorunda ise köstebekler toprağın işleyicileri ve doğal denge koruyucuları olarak tanımlanır.
Doğru ve Yanlış Bilinenler
Yanlış Bilinenler: Köstebekler sadece zararlıdır, tarım alanlarına zarar verir ve hastalık taşır.
Doğru Bilinenler: Talpa davidiana tamamen zararsızdır, toksik değildir ve insanlara doğrudan zarar vermez; ekosistemde toprak havalandırması ve böcek kontrolü sağlar.
Araştırma ve Kaynak
Araştırma : Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Hutterer, R. (2005). Order Soricomorpha. In D. E. Wilson & D. M. Reeder (Eds.), Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (pp. 220–311). Johns Hopkins University Press.
Amori, G., & Hutterer, R. (2021). Talpa davidiana. The IUCN Red List of Threatened Species 2021.
Nowak, R. M. (1999). Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press.
