Talpa europaea
Genel Özellikler ve Ekoloji
Talpa europaea, Avrupa’nın büyük bir kısmı ve Türkiye’nin kuzeybatı bölgelerinde yaygın olarak yaşayan yeraltı memelilerindendir. Vücut uzunluğu 11–16 cm, kuyruk uzunluğu 3–5 cm ve ağırlığı 70–130 gram arasındadır. Silindirik ve tüylü bir vücuda, sivri buruna ve küçük gözlere sahiptir. Ön ayaklar geniş ve kürek şeklinde olup kazma ve tünel açma için uyarlanmıştır. Beslenme alışkanlığı toprakta yaşayan solucanlar, böcekler ve diğer küçük omurgasızları kapsar. Yeraltı yaşamı ekosistemde toprak havalandırması ve böcek popülasyonlarının kontrolüne katkı sağlar. Tür ZEHİRLİ DEĞİLDİR.
Taksonomik Sınıflandırma
Âlem (Kingdom): Animalia
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Mammalia
Takım (Order): Eulipotyphla
Aile (Family): Talpidae
Cins (Genus): Talpa
Tür (Species): Talpa europaea (Linnaeus, 1758)
Davranış ve Üreme
Talpa europaea gündüz ve gece aktiftir; kazdığı tünellerde yaşamını sürdürür. Üreme dönemi ilkbahar aylarında gerçekleşir. Dişi bir batında genellikle 2–5 yavru doğurur. Yavrular kör ve tüysüz doğar; anne yavruların bakımını üstlenir. Yavrular hızla gelişir ve kısa sürede bağımsız hale gelir. Kış uykusuna yatmaz; yıl boyunca aktiftir.
Korunma Durumu ve İnsanlarla İlişkisi
IUCN Kırmızı Listesi’nde “Asgari Endişe (Least Concern – LC)” kategorisindedir. Tarım alanlarındaki kazdığı tüneller bazı insanlar tarafından olumsuz algılansa da, ekosistemde toprak havalandırması ve böcek popülasyonlarını kontrol etme açısından faydalıdır. İnsanlara zarar vermez ve toksik değildir.
Mitoloji ve Halk İnanışları
Köstebekler Avrupa ve Anadolu kültürlerinde yeraltının gizemli bekçileri olarak görülmüştür. Talpa europaea, toprağın işleyicisi ve ekosistemde denge sağlayıcı olarak halk arasında saygı görür. Avrupa folklorunda köstebekler toprağı işleyen ve doğal dengeyi koruyan hayvanlar olarak betimlenir.
Doğru ve Yanlış Bilinenler
Yanlış Bilinenler: Köstebekler yalnızca zararlıdır ve tarım alanlarına zarar verir; hastalık taşıyabilir.
Doğru Bilinenler: Talpa europaea tamamen zararsızdır, toksik değildir ve insanlara doğrudan zarar vermez; toprak havalandırması ve böcek kontrolü sağlar.
Araştırma ve Kaynak
Araştırma : Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Hutterer, R. (2005). Order Soricomorpha. In D. E. Wilson & D. M. Reeder (Eds.), Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (pp. 220–311). Johns Hopkins University Press.
Amori, G., & Hutterer, R. (2021). Talpa europaea. The IUCN Red List of Threatened Species 2021.
Nowak, R. M. (1999). Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press.
