Theridion adrianopoli
Theridion adrianopoli, "Dolaşık Ağ Örümcekleri" veya "Tarak Ayaklı Örümcekler" olarak bilinen Theridiidae familyasına ait küçük boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak düzensiz, yapışkan ağlar örerek avlanan türleri barındırır. Theridion cinsi, dünya genelinde oldukça yaygın ve tür çeşitliliği yüksek olan bir cinstir.
Theridion adrianopoli, Theridiidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1915 yılında Drensky tarafından tanımlanmıştır. "Adrianopoli" tür adı, Türkiye'de bulunan Edirne şehrinin eski adı olan Adrianopolis'e atıfta bulunur ve muhtemelen türün ilk kez bu bölgede keşfedilmesi veya tanımlanmasıyla ilişkilidir.
Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım
Taksonomik Konum
Theridion adrianopoli'nin bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:
- Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
- Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
- Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
- Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
- Familya (Family): Theridiidae Sundevall, 1833 (Dolaşık Ağ Örümcekleri)
- Cins (Genus): Theridion Walckenaer, 1805
- Tür (Species): Theridion adrianopoli Drensky, 1915
Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu
Theridion adrianopoli, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'da yayılış gösterir. Bu, Kuzey Makedonya, Bulgaristan, Arnavutluk, Yunanistan (Girit dahil) ve Türkiye'yi kapsayan bir coğrafyadır.
Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve yaygın olarak bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde yer alan bir Theridion türüdür. Edirne'den yapılan ilk kayıtların yanı sıra, Çanakkale gibi farklı illerden de gözlem kayıtları bulunmaktadır. Bu durum, türün Türkiye genelinde belirli habitatlarda yaygın olarak bulunduğunu göstermektedir.
Fiziksel Özellikler
- Boyut: Theridion adrianopoli küçük boyutlu bir örümcektir.
- Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 1.1 ila 1.4 mm arasındadır.
- Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 1.2 ila 1.6 mm arasındadır. Erkekler dişilerden biraz daha uzun olabilir.
- Gövde Yapısı ve Renk: Bu türün renklenmesi ve desenleri, Theridion cinsindeki diğer türler gibi değişkenlik gösterebilir.
- Genel Görünüm: Karapaks (baş-göğüs kısmı) sarımsı kahverengiden koyu kahverengiye kadar değişen renkte olabilir. Genellikle torasik (göğüs) kısmında koyu bir orta bant ve daha koyu kenarlar bulunur.
- Bacaklar: Sarımsı renkte olup, üzerinde belirgin koyu renkli halkalar veya bantlar bulunur.
- Karın (Opisthosoma): Karın sırtında (dorsal) açık renkli, dişli bir orta bant bulunur ve bu bant genellikle siyahla çevrelenmiştir. Yan taraflar beyazımsı olup, düzensiz koyu lekeler içerebilir. Karın altı (ventral) ise koyu bir orta bant ve beyazımsı, neredeyse kare şeklinde bir yama ile karakterize edilebilir.
- Ayırt Edici Özellikler: Karnındaki dişli orta bant ve bacaklardaki koyu halkalar bu türün görsel olarak tanınmasında yardımcı ipuçlarıdır. Ancak, Theridion cinsindeki birçok tür birbirine benzerlik gösterdiğinden, kesin teşhis, özellikle erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle mümkündür.
- Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Theridion adrianopoli, küçük yapılı ve genellikle bacaklarındaki halkalarla dikkat çeken bir Theridiidae türüdür. Balkanlar ve Türkiye gibi bölgelerde yayılış gösterir. Çoğunlukla bitki örtüsü içinde veya ormanlık alanlarda ağlarını kurarlar. Diğer Theridiidae türleri gibi, küçük böcekleri avlayarak ekosistemdeki zararlı popülasyonların kontrolünde rol oynarlar. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir ve doğada insanlarla temastan aktif olarak kaçınma eğilimindedirler."
Yaşam Biçimi ve Habitat
- Yaşam Tarzı: Theridion adrianopoli, diğer Theridiidae üyeleri gibi pasif avcılardır. Düzensiz, yapışkan ağlarını kurar ve avlarının ağa takılmasını beklerler. Ağları genellikle bitki örtüsü içinde, yaprakların altında, çalılıkların arasında veya ormanlık alanlarda bulunur.
- Avlanma Davranışı: Bu örümcekler genellikle kayın, meşe ve kozalaklı ormanlar, kestane ve zeytinlikler gibi çeşitli ormanlık ve çalılık alanlarda yaşarlar. Küçük böcekleri ve diğer küçük eklembacaklıları avlarlar. Ağlarına takılan avları, Theridiidae familyasına özgü olan dördüncü bacak çiftindeki taraklı yapıyı kullanarak ipekle sarar ve zehirleyerek etkisiz hale getirirler.
- Üreme: Dişiler, ağlarının içinde veya yakınında, korunaklı bir yere ipekten yapılmış yumurta keseleri bırakırlar.
- Habitat Tercihi: Ormanlık alanlar, çalılıklar ve genel olarak bitki örtüsünün yoğun olduğu yerleri tercih ederler. Bu durum onları evlerin içinde değil, daha çok dış ortamda görülen türlerden biri yapar.
Zehir ve Tıbbi Önem
- Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Theridion adrianopoli de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
- İnsanlar İçin Tehlikesi: Theridion cinsi, genellikle insanlar için tıbbi önemi olmayan türleri içerir. Theridion adrianopoli'nin zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Isırık olasılığı çok düşüktür çünkü çeneleri küçüktür ve genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler. Bir tehdit hissettiklerinde veya ezilme riski altında kaldıklarında ısırabilirler. Ancak ısırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık veya lokal ağrı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
- Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Theridiidae familyasının büyük çoğunluğu gibi, Theridion adrianopoli de insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekolojik dengenin önemli bir parçasıdır. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir. Nadiren ciddi tıbbi müdahale gerektiren bir durum söz konusu olmaz. Bu küçük örümcekler, doğadaki böcek popülasyonlarının kontrolünde faydalı bir role sahiptir."
- Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde iyileşir.
- Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.
Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Kaynaklar
- World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
- Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
- araneae - Theridion adrianopoli - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve fiziksel özellikleri hakkında bilgi.
- Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/2189/Theridion_adrianopoli (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
- Balkan Spiders - Theridion adrianopoli: Türün genel dağılımı ve faunistik referansları.
- Kaynağa Erişim: https://balkan-spiders.com/species/926 (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
- The checklist of the spiders of Turkey - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
- Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
- DergiPark - The Spider Fauna of the Terzioglu Campus of Çanakkale Onsekiz Mart University: Çanakkale'deki örümcek faunası ve Theridion adrianopoli'nin kaydı.
- Kaynağa Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1294254 (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
- ResearchGate - Records of spiders (Araneae: Theridiidae and Araneidae) new for the Turkish Fauna: Türkiye faunası için yeni örümcek kayıtları ve Theridion türleri hakkında bilgiler.
- Kaynağa Erişim: https://www.researchgate.net/publication/270851612_Records_of_spiders_Araneae_Theridiidae_and_Araneidae_new_for_the_Turkish_Fauna (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
- https://www.inaturalist.org/photos/250603776










