Tomares nogelii dobrogensis
Tomares nogelii dobrogensis, Lycaenidae familyasının Tomares cinsine ait, adını Romanya ve Bulgaristan'da bulunan Dobruca bölgesinden alan bir kelebek alttürüdür. Bu alttür, özellikle Türkiye'nin Trakya ve Karadeniz'e yakın bölgelerinde görülen ve dikkat çekici turuncu-siyah kanat desenleriyle bilinen Tomares nogelii türünün yerel bir varyantıdır.
1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum
Tomares nogelii dobrogensis, orta büyüklükte bir kelebek olup, kanat açıklığı yaklaşık 30 mm'dir. Kanat üst yüzeyi, canlı turuncu-kırmızı renkte bir zemin üzerinde geniş siyah lekeler ve bantlarla kaplıdır. Alt türler arasındaki farklılıklar genellikle bu desenlerin yoğunluğu ve boyutlarında gözlemlenir.
Taksonomik sınıflandırması şöyledir:
- Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
- Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
- Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
- Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
- Aile (Family): Lycaenidae (Mavi kelebekler)
- Cins (Genus): Tomares
- Tür (Species): Tomares nogelii (Freyer, 1838)
- Alttür (Subspecies): Tomares nogelii dobrogensis (Caradja, 1895)
Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları
Bu alttür, Romanya ve Bulgaristan'da bulunan Dobruca bölgesi, Kuzey Karadeniz kıyıları ve Trakya'nın bir kısmına yayılır. Türkiye'de ise bu alttürün Trakya'nın kuzey bölgelerinde bulunduğu bilinmektedir.
- Habitat Tercihi: Açık ve kuru otlakları, bozkırları, taşlık yamaçları ve çalılık arazileri tercih eder.
2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar
Tomares nogelii dobrogensis kelebekleri, uçuş dönemi olarak genellikle erken ilkbahar aylarında, yani Mart sonu ve Haziran başı arasında görülür. Yıl içinde tek nesil verirler.
- Yaşam Döngüsü: Tırtılları, çoğunlukla Fabaceae (Baklagiller) familyasından, özellikle de geven (Astragalus) türleriyle beslenir.
- Davranış: Uçuşları hızlıdır ancak genellikle yer seviyesine yakın olarak seyrederler.
3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi
- Ekolojik Rolü: Larvalarının besin bitkilerine olan bağımlılığı, türün ekosistem sağlığı için bir gösterge olmasını sağlar. Aynı zamanda, yaşadığı habitatlarda tozlaşmaya katkıda bulunur.
4. Koruma Durumu ve Tehditleri
- Koruma Durumu: Tomares nogelii dobrogensis, yayılış alanının sınırlı ve izole olması, ayrıca habitatının hassaslığı nedeniyle hassas bir tür olarak kabul edilmektedir. Resmî bir IUCN değerlendirmesi bulunmasa da, yerel ve ulusal düzeyde korunması gereken bir türdür.
- Tehditler:
- Habitat Kaybı: Bozkır alanlarının tarıma dönüştürülmesi veya yapılaşma, türün yaşam alanlarını daraltır.
- Aşırı Otlatma: Kontrolsüz aşırı otlatma, tırtılın besin bitkilerini yok edebilir.
Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi
- Kaynaklar:
- Tolman, T., Lewington, R. (2008). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe.
- Kudrna, O., Fric, Z. F., & Hula, V. (2011). Butterflies of Europe: A Guide to the Species and Their Distribution.
- European Environment Agency.
- Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi.
Fotoğraf:(c) Mehmet Çelik – bazı hakları saklıdır (CC BY-NC)
https://www.inaturalist.org/taxa/1444319-Tomares-nogelii-dobrogensis
