Alepes djedaba

Alepes djedaba, halk arasında Gümüş Tral veya Gümüş İstavrit olarak bilinen, Carangidae ailesine ait bir balık türüdür. Bu tür, özellikle Süveyş Kanalı üzerinden Akdeniz'e göç eden Lessepsiyen göçmen türlerinden biri olarak ekolojik önemiyle dikkat çeker. Hızlı yüzme yeteneği ve sürü davranışı ile bilinir.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Alepes djedaba, ortalama 30 cm boyunda, en fazla 40 cm'ye ulaşabilen gümüş renkli bir balıktır. Vücudu yandan basık ve iğ şeklindedir, bu da onu hızlı bir yüzücü yapar. Solungaç kapağının üst kısmında, belirgin bir siyah nokta bulunur. Karın ve anal yüzgeçleri genellikle sarımsı tonlardadır.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Chordata (Kordalılar)
Sınıf (Class): Actinopterygii (Işınsal Yüzgeçliler)
Takım (Order): Carangiformes
Aile (Family): Carangidae
Cins (Genus): Alepes
Tür (Species): Alepes djedaba (Forsskål, 1775)

Coğrafi Dağılım ve Yayılımı

Bu türün anavatanı Hint-Pasifik Okyanusu ve Kızıldeniz'dir. 20. yüzyılın başlarından itibaren, Süveyş Kanalı aracılığıyla Akdeniz'e girerek burada kalıcı popülasyonlar oluşturmuştur. Bu göç hareketi Lessepsiyen göç olarak adlandırılır.

Habitat Tercihi: Kıyıya yakın sığ sularda, genellikle kumlu veya çamurlu zeminlerin üzerinde yaşar.

2. Fiziksel Özellikler ve Yaşam Alanları

Gümüş tral, aktif bir yaşam süren bir türdür. Yüzgeçleri ve kaslı kuyruğu, avlarını takip etmesi ve tehlikelerden kaçması için yüksek hızlara ulaşmasını sağlar.

Beslenme: Etçildir. Diyalogları, küçük balıklar, kabuklular (karides, yengeç) ve omurgasızlardan oluşur.
Sürü Davranışı: Yaşamının çoğunu, beslenme ve korunma amaçlı olarak büyük sürüler halinde geçirir.

3. Ekolojik ve Ticari Önemi

Ekolojik Rolü: Gümüş tral, Akdeniz ekosistemine yeni bir yırtıcı olarak girmiştir. Yerel balık türleri ile rekabete girerek veya onları avlayarak ekosistem dengesi üzerinde baskı oluşturabilme potansiyeline sahiptir.
Ticari Değer: Özellikle Akdeniz'in doğu kıyılarında ticari balıkçılıkta önemli bir paya sahiptir. Eti lezzetlidir ve pazarlarda yerel türlerle birlikte satılır.

4. Türkiye'deki Durumu ve Yayılımı

Alepes djedaba, Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında yaygın olarak bulunan bir istilacı türdür. Özellikle İskenderun Körfezi ve çevresinde popülasyonu giderek artmaktadır.

Kaynak: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi.

Fotoğraf: (c) tern911 – bazı hakları saklıdır (CC BY-NC)