Decapterus russelli

Decapterus russelli, halk arasında Hint İstavriti olarak bilinen, Carangidae ailesine ait, ekonomik açıdan büyük öneme sahip bir balık türüdür. Anavatanı olan Hint-Pasifik Okyanusu'ndan Akdeniz'e Lessepsiyen göç yoluyla yerleşen bu tür, artık Türkiye kıyı sularının da yaygın bir sakini haline gelmiştir. Hızlı yüzme yeteneği ve sürü oluşturan yapısıyla bilinir.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Decapterus russelli, ortalama 30 cm boya ulaşabilen, ince ve uzun bir vücut yapısına sahiptir. Sırtı genellikle mavi-yeşil veya yeşilimsi tonlardadır, yanları ve karnı ise parlak gümüşi renktedir. Solungaç kapağının üst kısmında belirgin bir siyah leke bulunur. Dorsal ve anal yüzgeçlerinin arkasında, tür için karakteristik olan ikişer adet küçük yüzgeçcik (finlet) bulunur.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Chordata (Kordalılar)
Sınıf (Class): Actinopterygii (Işınsal Yüzgeçliler)
Takım (Order): Carangiformes
Aile (Family): Carangidae
Cins (Genus): Decapterus
Tür (Species): Decapterus russelli (Rüppell, 1830)

Coğrafi Dağılım ve Yayılımı

Hint İstavriti'nin doğal yaşam alanı Hint-Pasifik Okyanusu ve Kızıldeniz'dir. Süveyş Kanalı'nın açılmasıyla birlikte Akdeniz'e başarılı bir şekilde göç etmiş ve burada istilacı bir tür olarak yerleşmiştir.

Habitat Tercihi: Genellikle kıyıya yakın sığ sularda ve açık sularda, pelajik olarak (suyun üst katmanlarında) sürüler halinde yaşar.

2. Fiziksel Özellikler ve Yaşam Alanları

Decapterus russelli, Carangidae ailesinin diğer üyeleri gibi, hızlı ve dinamik bir yaşam süren bir türdür. Vücut yapısı, avlarını takip etmek ve tehlikelerden kaçmak için yüksek hızlara ulaşmasını sağlar.

Beslenme: Etçildir. Diyalogları, zooplanktonlar, küçük balıklar ve deniz kurtlarından oluşur.
Sürü Davranışı: Yaşamının büyük bir bölümünü, beslenme ve korunma amaçlı olarak büyük yoğun sürüler halinde geçirir.

3. Ekolojik ve Ticari Önemi

Ekolojik Rolü: Hint İstavriti, Akdeniz ekosisteminde yeni bir besin kaynağı ve aynı zamanda yeni bir avcı rolü üstlenmiştir. Bazı yerel türlerle rekabete girerek ekosistem dengesi üzerinde etkileri olmuştur.
Ticari Değer: Özellikle Akdeniz'in doğu kıyılarında ticari balıkçılıkta önemli bir paya sahiptir. Eti lezzetlidir ve taze veya işlenmiş (konserve) olarak pazarlanır.

4. Türkiye'deki Durumu ve Yayılımı

Decapterus russelli, Türkiye'nin Akdeniz kıyılarında yaygın olarak bulunur. Özellikle İskenderun Körfezi ve çevresinde popülasyonu giderek artmıştır ve yerel balık faunasının önemli bir parçası haline gelmiştir.

Kaynak: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi.

Fotoğraf: (c) Kevin Long – bazı hakları saklıdır (CC BY-NC)