Liocranidae

Liocranidae – Gece Koşucuları (Taş Altı Avcıları)

Bilimsel Sınıflandırma:

Alem: Animalia
Şube: Arthropoda
Sınıf: Arachnida
Takım: Araneae
Alt takım: Araneomorphae
Familya: Liocranidae Simon, 1897

Genel Özellikler

Liocranidae familyası, aktif avlanan, ağ kurmayan veya yalnızca barınak amaçlı ağ yapan, karasal yaşam formlarıdır.

Boyutları: 3–15 mm arasında değişir
Gövde renkleri genellikle sarımsı, kahverengi, gri tonlarında ve kamuflaj amaçlı desenlidir
Gözler sekiz adet olup iki yatay sıra hâlinde dizilmiştir
Bacakları uzun ve çevik, vücutları silindirik ya da ovaldir
Genellikle yüzeyde gece aktif dolaşan örümceklerdir

Liocranidae üyeleri görünüş ve davranış olarak Gnaphosidae ve Clubionidae familyalarına benzer, bu nedenle uzun yıllar bu gruplarla karıştırılmışlardır.

Türkiye’deki Varlığı

Türkiye’de belgelenmiş ve yerli olan birçok Liocranidae türü bulunmaktadır.

Özellikle aşağıdaki cinslere ait türler kayıt altına alınmıştır:

Liocranum
Agraecina
Sagana
Neoanagraphis
Mesiotelus

Bu türler:

Trakya ve Marmara'nın kıyı bölgelerinde
Karadeniz’in yaprak döküntülü ormanlarında
İç Anadolu’da taşlık yamaçlarda
Ege ve Akdeniz kıyı çalılıklarında
yaşamaktadır.

Beslenme

Liocranidae türleri, aktif avcıdır ve avını doğrudan kovalayarak yakalar.

Genellikle geceleri avlanırlar
Başlıca avları: sinekler, böcek larvaları, yaprak bitleri ve diğer küçük eklem bacaklılar
Avı, bacak duyuları ve titreşim algısıyla tespit eder
Ağ kullanımı yoktur; sadece barınma veya yumurta kokonu için ipek üretirler

Üreme Bilgisi

Erkekler gece boyunca dişilerin kokusunu takip eder
Dişi, yumurtalarını taş altına ya da yaprak yığınlarına örülmüş ince bir kokon içine bırakır
Dişi, yavrular çıkana kadar yumurtaların bulunduğu alanda kalabilir
Yumurtlama çoğunlukla ilkbahar sonu ile yaz başı arasında gerçekleşir
Bazı türlerde erkekler çiftleşme sonrası dişi tarafından öldürülebilir (yamyamlık)

Zehir Yapısı ve İnsan İçin Tehlikesi

Liocranidae örümcekleri zehir taşır, ancak:

Zehirleri yalnızca küçük avlarını etkiler
İnsanlar için tıbbi anlamda zararsızdırlar
Isırma vakaları son derece nadirdir
Olası ısırıklar: hafif lokal kaşıntı veya kızarıklıkla sınırlıdır
Sistemik toksik etki veya nekroz bildirimi yoktur

Ekolojik Rol

Yaprak döküntüsü ve taş altı ekosistemlerinde böcek populasyonlarını dengeler
Özellikle gece aktif olduğu için gece hareketli zararlı böcekleri kontrol eder
Tarla çevresi ve kırsal alanlarda biyolojik denge için önemlidir
Ayrıca, hassas mikrohabitat değişimlerine duyarlı oldukları için biyolojik indikatör (bioindicator) türler arasında sayılır

Yanlış Bilinenler ve Efsaneler

Efsane: Ağ kurmayan örümcekler saldırgandır.
Gerçek: Liocranidae üyeleri utangaçtır ve insan temasından kaçarlar.
Efsane: Gece gezen örümcekler zehirlidir.
Gerçek: Gece aktiflik, savunma değil, beslenme stratejisidir. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir.
Efsane: Türkiye’de sadece örümcek ağında yaşayan türler vardır.
Gerçek: Liocranidae gibi birçok örümcek türü avcı olup ağ kullanmaz.
Efsane: Küçük örümcekler önemsizdir.
Gerçek: Bu türler mikrofauna üzerinde ciddi dengeleyici rol oynar.
Efsane: Liocranidae, Clubionidae ile aynıdır.
Gerçek: Morfolojik benzerlik olsa da, genital yapı ve davranışsal özelliklerle ayrılırlar.