Naucrates ductor
Naucrates ductor
Naucrates ductor, halk arasında Pilot Balığı, Malta palamutu olarak bilinen, Carangidae ailesinin en ilginç ve en tanınmış üyelerinden biridir. Adını, köpekbalıkları, kaplumbağalar, mantalar ve gemiler gibi büyük deniz canlılarına eşlik etme davranışından alır. Bu eşsiz kommensalizm ilişkisi, onu deniz biyolojisinin en dikkat çekici örneklerinden biri haline getirir.
1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum
Pilot balığı, ortalama 30-40 cm boyunda, maksimum 70 cm'ye ulaşabilen, aerodinamik bir vücut yapısına sahiptir. Vücudu, tipik olarak sırtı koyu mavi veya siyahtır. En belirgin özelliği, vücudu baştan sona saran 6 ila 8 adet koyu dikey banddır. Bu bantlar, heyecanlandığında veya avlandığında daha belirgin hale gelir.
Taksonomik sınıflandırması şöyledir:
- Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
- Şube (Phylum): Chordata (Kordalılar)
- Sınıf (Class): Actinopterygii (Işınsal Yüzgeçliler)
- Takım (Order): Carangiformes
- Aile (Family): Carangidae
- Cins (Genus): Naucrates
- Tür (Species): Naucrates ductor (Linnaeus, 1758)
Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları
Pilot balığı, tüm ılıman ve tropikal okyanuslarda yaygın olarak bulunur. Genellikle büyük konukçularını takip ederken açık denizde yaşar.
- Habitat Tercihi: Açık okyanus sularını tercih eder. Kıyıya yakın sulara nadiren girer, ancak konukçusunun peşinde buralara gelebilir.
2. Fiziksel Özellikler ve Davranışsal Özellikler
Pilot balığı, hızlı ve çevik bir yüzücüdür. Vücut yapısı, eşlik ettiği büyük deniz canlılarının hızına ayak uydurmasını sağlar.
- Beslenme: Etçildir. Genellikle konukçusunun artık yiyeceklerini, dış parazitlerini ve diğer küçük organizmaları tüketir. Bu davranış, konukçu için de faydalı bir temizleme hizmeti sağlar.
- Davranış: En bilinen özelliği, büyük yırtıcıların veya gemilerin çevresinde yakın bir koruma mesafesinde yüzmesidir. Pilot balığı, konukçusunun avlanmasını beklemez; kendi başına avlanabilir. Ancak bu simbiyotik ilişki, onlara yırtıcılardan korunma ve besin bulma konusunda avantaj sağlar.
3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi
- Ekolojik Rolü: Pilot balığı, deniz ekosisteminde bir temizleyici (cleaner) tür olarak rol oynar. Büyük canlıların üzerindeki parazitleri temizleyerek onların sağlığına katkıda bulunur.
- Ticari Değer: Küçük boyutu ve yaygın olarak avlanmaması nedeniyle ticari bir öneme sahip değildir. Genellikle diğer balıklarla birlikte yanlışlıkla ağlara takılır.
4. Türkiye'deki Durumu ve Gözlemler
Naucrates ductor, Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında sıklıkla görülen bir türdür. Özellikle su ürünleri çiftliklerinin yakınında, teknelerin etrafında veya büyük orkinos sürülerini takip ederken gözlemlenebilir.
Kaynak: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi.
Fotoğraf:(c) Sascha Schulz – bazı hakları saklıdır (CC BY-NC)
