Tettigoniidae

Tettigoniidae – Uzun Bacaklı Yaprak Çekirgeleri (Ensifera: Uzun Antenli Çekirgeler)

(Yaprak benzeri kanatları, uzun antenleri ve gece aktif olmalarıyla bilinen, genellikle ağaçsı yaşam süren, zengin çeşitliliğe sahip bir çekirge familyasıdır.)

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia
• Şube: Arthropoda
• Sınıf: Insecta
• Takım: Orthoptera
• Alt Takım: Ensifera
• Familya: Tettigoniidae Krauss, 1902

Genel Özellikler

ÖzellikAçıklamaBoyutKüçükten çok iriye (10 mm – 130 mm arası)AntenVücuttan çok daha uzun, ipliksi ve çok segmentlidirKanatlarÇoğunlukla yaprak benzeri, kamuflaj amaçlı; bazı türlerde çok küçülmüştürPronotumİnce ve uzun, vücut boyunca uzanmazSes üretimiErkekler ön kanatlarını birbirine sürterek (stridulasyon) ses çıkarırDuyularDuyma organı (tympanum), ön bacakların tibia segmentinde yer alır

Habitat ve Yayılım

• Habitat: Çalılıklar, yapraklı ormanlar, otlaklar, nemli çayırlıklar, Akdeniz makisi
• Yayılım: Kozmopolit familyadır; tropik bölgelerde çok zengin tür sayısı
• Türkiye: 150’den fazla türle temsil edilir; özellikle Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında çeşitlilik yüksektir

Beslenme

• Çoğunluğu otçul veya omnivordur
• Bazı türler yırtıcı davranışlar sergileyebilir (küçük böcekleri avlar)
• Bitki çiçekleri, yapraklar ve genç sürgünlerle beslenir

Üreme ve Gelişim

• Dişiler uzun ve kıvrık ovipozitör ile yumurtalarını bitki dokusu, toprak veya yosuna bırakır
• Yumurtalar genellikle kışı geçirir (diapoz)
• Nimfler birkaç instar sonrası erginleşir
• Çoğu tür yıllıktır

Latince Anlam ve Etimoloji

• Tettigoniidae: Latince tettix (cırcır böceği) kökünden gelir; stridulasyon yapan Ensifera üyelerine işaret eder

Bilimsel ve Ekolojik Notlar

• Aposematik türler: Bazı türlerde uyarıcı renklenme görülür
• Akustik iletişim: Taksonomi için ses analizleri (bioakustik) yaygın kullanılır
• Koruma önemi: Habitat kaybı nedeniyle orman türleri tehlike altında
• Mimikri: Yaprak görünümüne sahip türler savunma amaçlı yapısal adaptasyonlar gösterir

İnsana Zararlılık Durumu

• Zararsızdır
• Isırmazlar (çok nadiren savunma amaçlı temas olabilir)
• Tarım için genellikle zararsız, hatta biyolojik çeşitlilik açısından yararlıdır

İlk Yardım ve Tıbbi Bilgi

• Zehirli değildir
• Temas sonrası tıbbi müdahale gerekmez
• Alerjik reaksiyon riski çok düşüktür

Türkiye’de Görülen Önemli Türler

Bilimsel AdNotPhaneroptera nanaKüçük yaprak çekirgesi – yaygın ve zararsızSaga pedoEtçil dev tür; Avrupa’nın en büyük orthopteridirTettigonia viridissimaParlak yeşil; yüksek sesli ve uçarIsophya spp.Türkiye’de birçok endemik tür içerir

Kaynakça

• Ragge, D. R. (1990). The songs of the grasshoppers and crickets of western Europe.
• Heller, K.-G. et al. (2004). Orthoptera species in Europe.
• Ünal, M. (2010). Türkiye Orthoptera Faunası Üzerine Notlar.
• Cigliano, M.M. et al. (2024). Orthoptera Species File Online – https://orthoptera.speciesfile.org
• COPR. (1982). The Locust and Grasshopper Agricultural Manual.