Myodes glareolus

Myodes glareolus, Palearktik bölgenin ormanlık alanlarında yaşayan ve eski bilimsel adı Clethrionomys glareolus olan küçük, çevik bir kemirgen türüdür.

I. Taksonomik Sınıflandırma ve İsimlendirme

SeviyeBilimsel AdıAçıklama / NotTakım (Order)RodentiaKemirgenlerAile (Family)CricetidaeHamstergiller (Voller, Lemmingler vb.)Alt Aile (Subfamily)ArvicolinaeVoller ve LemminglerCins (Genus)MyodesGüncel bilimsel cins adı (Eski adı: Clethrionomys)Tür (Species)M. glareolusOrman Faresi / Bank VolüTanımlayan(Schreber, 1780)Latince Anlamıglareolus, "çalılıkta yaşayan" veya "küçük çakıllı yer" anlamına gelir.Türkçe AdıOrman Faresi.

II. Morfolojik ve Ekolojik Özellikler

• Dağılım: Avrupa'nın büyük bir kısmı, Batı Sibirya ve Türkiye'nin Kuzey Anadolu (Karadeniz) bölgesinde yayılış gösterir.
• Habitat: Başta yaprak döken ve karışık ormanlar olmak üzere, çalılıklar, çitler ve nehir kıyıları gibi yoğun zemin örtüsüne sahip nemli alanları tercih eder.
• Fiziksel Özellikler:
• Boyut: Kafa ve vücut uzunluğu 8-12 cm, ağırlığı 15-36 gram arasındadır.
• Renk: Sırtı belirgin kızıl-kahverengi kürke sahiptir.
• Tırmanma Yeteneği: Diğer vol türlerinden farklı olarak, yiyecek arayışında ağaçlara ve çalılıklara tırmanabilen çevik bir türdür.
• Yaşam Tarzı ve Beslenme:
• Aktivite: Yıl boyunca aktiftir ve aktivitesi çoğunlukla alacakaranlık ve şafakta (krepüsküler) zirve yapar.
• Diyet: Hepçildir; tohumlar, meyveler, yeşil bitkiler ve böceklerle beslenir. Yiyeceklerini yuvalarında depolar.
• Üreme: Üreme mevsimi ilkbahardan sonbahara kadardır; gebelik yaklaşık 21 gün sürer ve bir sezonda birden fazla batında ortalama 4-5 yavru doğurur.

III. Korunma Durumu (IUCN Red List)

Myodes glareolus türü, IUCN Kırmızı Listesi'nde Asgari Endişe (Least Concern - LC) kategorisinde yer almaktadır. Bu durum, türün geniş bir coğrafi dağılıma sahip olması ve popülasyonlarının yaygın ve bol olması nedeniyledir.

IV. Yanlış Bilinen ve Doğru Bilinen Mitolojik ve Ekolojik Bilgiler

Bu başlık altındaki bilgiler, Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi referansı ile sunulmuştur:

• YANLIŞ (Zehir Miti): Orman Faresi'nin veya diğer küçük fare türlerinin zehirli (venomous) olduğu inancı.
• Gerçeklik: Hayır. Orman Faresi zehirli değildir. Ancak, diğer tüm yabani kemirgenler gibi, başta Hantavirüs olmak üzere bazı patojenleri taşıma potansiyeli nedeniyle insan sağlığı için dolaylı bir risk teşkil edebilir.
• DOĞRU (Ekolojik Gerçek): Türkiye'deki popülasyonlar, genetik olarak Buzul Çağı'nın izlerini taşır.
• Gerçeklik: Evet. Karadeniz Bölgesi'ndeki M. glareolus popülasyonları, son Buzul Çağı'nda ormanların parçalanması sonucu Batı ve Doğu Karadeniz olmak üzere iki ayrı genetik soy hattına ayrılmıştır. Bu durum, Anadolu'nun türler için kritik bir Buzul Çağı Sığınağı (Refüj) görevi gördüğünü gösterir.
• Folklorik Bilgi: Orman faresi, kendine has belirgin bir mitolojik hikâyeye sahip olmasa da; kızıl postu ve kışlık yiyecekleri ustaca depolama alışkanlığı nedeniyle, Orta ve Kuzey Avrupa folklorunda doğanın dikkatli ve çalışkan küçük ruhlarını sembolize eder. Bazen orman tanrılarının veya küçük, gizemli varlıkların (elfler, cüceler) bilgili toplayıcıları olarak tasvir edilir.

Kaynakların Geniş Kapsamlı Derlemesi

Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kullanılan Harici Kaynaklar

• GBIF & NCBI: Türün güncel taksonomik adı (Myodes glareolus) ve korunma durumu (LC).
• Animal Diversity Web & Genel Ekolojik Veriler: Morfoloji, habitat, beslenme (hepçil), tırmanma yeteneği ve üreme bilgileri.
• ResearchGate & Akademik Çalışmalar: Türkiye popülasyonlarının genetik ayrışması (Batı-Doğu Karadeniz) ve Buzul Çağı sığınağı rolü.
• Halk Sağlığı Kaynakları: Zehirli olmaması ve hastalık taşıma potansiyeli.