Myomimus roachi

I. Taksonomik Sınıflandırma

• Takım (Order): Rodentia (Kemirgenler).
• Familya (Family): Gliridae (Fındık Faresi/Yediuyurgiller).
• Cins (Genus): Myomimus (Fare Kuyruklu Yediuyurlar).
• Tür (Species): M. roachi
• Tanımlayan: Bate, 1937
• Türkçe Adı: Roach’un Fare Kuyruklu Yediuyuru, Türkiye’de yayılış gösterdiği için bazen Türk Fındık Faresi veya Türk Yediuyuru olarak da anılır.
• Latince Anlamı: Cins adı Myomimus, fare taklitçisi anlamına gelir (myo "fare" ve mimus "taklit eden"). Tür adı roachi ise, türü keşfeden veya tanımlanmasına katkıda bulunan Roach soyadlı kişiye ithafen verilmiştir.

II. Temel Özellikler ve Ekoloji

• Yayılış Alanı: Esas olarak Güneydoğu Avrupa'nın (Bulgaristan, Yunanistan) ve Türkiye'nin Trakya ve Batı Anadolu bölgelerinin bazı kısımlarında yayılış gösterir. Yayılış alanı parçalıdır ve nadir bir türdür.
• Habitat Tercihi: Tipik Gliridae türlerinin aksine, ormanlık alanlardan çok açık, çalılık bozkır alanlarını, kuru otlakları ve seyrek ağaçlıkları tercih eder. Tarım arazilerinin kenarlarında ve taşlık bölgelerde de bulunabilir.
• Morfoloji (Ayırt Edici Özellikler):
• Kuyruk: En ayırt edici özelliği kuyruğudur. Diğer Gliridae üyelerinin (Yediuyur ve Fındık Faresi) aksine, kuyruğu tüysüz ve fare kuyruğuna benzer bir görünüme sahiptir. Kuyruk, vücut uzunluğunun yaklaşık yarısı kadardır.
• Boyut ve Kürk: Küçük bir vücuda sahiptir. Kürkü genellikle grimsi-kahverengi tonlardadır.
• Davranış: Gece (noktürnal) aktif olan ve hem karasal hem de tırmanıcı davranışlar sergileyebilen bir türdür.
• Yaşam Döngüsü: Diğer Gliridae türleri gibi, kış aylarında kış uykusuna (hibernasyon) yatar. Kış uykusu için yer altındaki oyukları veya kaya yarıklarını kullanır.
• Beslenme: Genellikle tohumlar, tahıllar, meyveler, kabuklu yemişler ve böceklerle beslenen omnivor (hepçil) bir diyete sahiptir.

III. Korunma Durumu ve Yasal/Ekolojik Bilgiler

• Korunma Durumu (IUCN): Veri Yetersiz (Data Deficient - DD) olarak listelenmiştir.
• Açıklama: Türün yayılış alanı küçük ve parçalı olmasına rağmen, popülasyon büyüklüğü ve eğilimleri hakkında yeterli veri bulunmadığından, net bir tehdit kategorisine alınamamıştır. Bu durum, türün korunma çabalarını zorlaştırmaktadır.
• Tehditler: Habitat kaybı ve parçalanması, özellikle bozkır ve çalılık alanların tarım veya yapılaşma nedeniyle yok edilmesi en büyük tehdittir. Yayılış alanının küçük ve dağınık olması nedeniyle yerel popülasyonlar yok olma riski altındadır.

IV. Yanlış Bilinen ve Doğru Bilinen Mitolojik ve Ekolojik Bilgiler

• YANLIŞ (Fare Sınıflandırması Miti): Kuyruğu fareye benzediği için Myomimus roachi gerçek bir fare türüdür (Muridae ailesinden).
• Gerçeklik: Hayır. Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin değerlendirmesine göre, M. roachi fare kuyruğuna benzeyen kuyruğuna rağmen, genetik ve morfolojik olarak kesinlikle Gliridae (Yediuyurgiller) ailesine aittir. Bu kuyruk, onun faregillerden değil, Gliridae ailesinin Fare Kuyruklu Yediuyurlar (Myomimus) cinsinden olduğunu gösteren özgün bir adaptasyondur.
• DOĞRU (Nadir Görülme Gerçeği): Myomimus roachi oldukça nadir görülen ve zor bulunan bir memelidir.
• Gerçeklik: Evet. Türün doğada gözlemlenmesi oldukça zordur. Gece aktif olması, seyrek ve parçalı popülasyonlarda yaşaması ve habitat tercihinin zorlu bölgeler olması, onu bilimsel araştırmalar ve alan gözlemleri için Türkiye'nin en zorlu memelilerinden biri haline getirir.

Kaynakların Geniş Kapsamlı Derlemesi

Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kullanılan Harici Kaynaklar

• Prirodoslovni Muzej Slovenije (Slovenya Doğa Tarihi Müzesi) Yayınları: Myomimus cinsi ve Türkiye'de bulunan Myomimus roachi (Roach's Mouse-Tailed Dormouse) türüne dair taksonomik kayıtlar.